ଷୋଢଶ ଅଧ୍ୟାୟ – ଦୈବାସୁରସମ୍ପଦ ବିଭାଗ ଯୋଗ
ଶ୍ରୀ ଭଗବାନ ଉବାଚ ସ୍ୱାଧ୍ୟାୟ ଯଜ୍ଞ ଦମ ଦାନ | ଅଭୟ ସତ୍ତ୍ୱ ଯୋଗ ଜ୍ଞାନ || ସରଳ ସୁଷ୍ପଷ୍ଟ ବଚନ | ତପାନ୍ତର ଶୁଦ୍ଧିକରଣ || ୧ ||
ଅହିଂସା ଶାନ୍ତି ଉଦାରତା | ନିର୍ଲୋଭତା ସତ୍ୟବାଦିତା || କୋମଳତା କ୍ରୋଧହୀନତା | ଲୋକଲଜ୍ଜା ଅଚପଳତା || ସର୍ଵଜୀବେ ଦୟା ଭାଵନା | ତ୍ୟାଗଇ ବିଷୟ କାମନା || ୨ ||
ଅଵୈରତା ଶୋଉଚ ତେଜ | ଅନଭିମାନ କ୍ଷମା ଧୈର୍ଯ୍ୟ || ଏମନ୍ତ ସମସ୍ତ ଲକ୍ଷଣ | ଦୈବୀସମ୍ପଦ ବୋଲି ଜାଣ || ୩ ||
ଦମ୍ଭ ଦରପ ଅଭିମାନ | କ୍ରୋଧ କଟୁବାକ୍ୟ ଅଜ୍ଞାନ || ଆସୁରି ସମ୍ପଦେ ଜାତଇ | ସ୍ୱଭାବେ ଏ ଗୁଣ ଉତ୍ପଇ || ୪ ||
ଦୈବୀସମ୍ପଦ ମୋକ୍ଷଦାୟୀ | ଆସୁରି ସମ୍ପଦ ବାନ୍ଧଇ || ନ କର ଚିନ୍ତା ଧନୁର୍ଧର | ଦୈବୀଗୁଣେ ଜନ୍ମ ତୁମର || ୫ ||
ଦୈବୀ ଆସୁରି ସ୍ୱଭାବର | ଏମନ୍ତ ଜୀବର ପ୍ରକାର || ଦୈବୀ ସ୍ୱଭାବର ବିସ୍ତାର | ଶୁଣିଲ ବର୍ଣ୍ଣନ ମୋହର || ଆସୁରି ସ୍ୱଭାବ ସମ୍ପନ | ଜୀବ ବିଷୟେ ଏବେ ଶୁଣ || ୬ ||
କେଉଁ କର୍ମ ବା କରଣୀୟ | କେଉଁ କର୍ମ ଅକରଣୀୟ || ଆସୁରିଗୁଣୀ ବ୍ୟକ୍ତିଗଣ | ଏହି ବିଚାର ନ ଜାଣିଣ || ନଥାଏ ଶୌଚ ସଦାଚାର | ସତ୍ୟବାଦୀତା ଓ ବିଚାର || ୭ ||
ଜଗତେ ସତ୍ୟ ବୋଲି ନାହିଁ | ଈଶ୍ବର ସତ୍ତା କିଛିନାହିଁ || କାମରସର ପରବଶେ | ଲିଙ୍ଗ ଓ ଯୋନିର ସଂସ୍ପର୍ଶେ || ସଂସାରେ ସୃଜନ ହୁଅଇ | ତା ଛଡ଼ା ଅନ୍ୟ କିଛି ନାହିଁ || ଅସୁରଗୁଣୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଯେହି | ସଦା ଏମନ୍ତ ଭାବୁଥାଇ || ୮ ||
ଏ ଭାଵ ଗ୍ରହଣ କରଇ | ଅଳ୍ପ ବୁଦ୍ଧି ନଷ୍ଟାତ୍ମା ସେଇ || ଜଗତର କ୍ଷତି ସାଧଇ | ଶତୃ ରୂପେ ଉଭା ହୁଅଇ || ୯ ||
ଦୁଷ୍ପୁର କାମନା ଆଶ୍ରୟି | ଅତୀଶ ମଦମତ୍ତ ହୋଇ || ଦମ୍ଭାଭିମାନେ ସଦା ରହି | ଦୁସ୍କର୍ମେ ପ୍ରବୃତ୍ତ ହୁଅଇ || ମୋହର ବଶବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇ | ଅଶୁଚ କର୍ମ କରୁଥାଇ || ୧୦ ||
ଜୀବନର ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତ | ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କରି କାମପୂର୍ତ୍ତ || ସମସ୍ତ କାମନା ପୁରଣ | ପରମଲକ୍ଷ ବିଚାରିଣ || କାମ ପୁରଣେ ଲାଗିଥାନ୍ତି | ତାଛଡ଼ା କିଛି ନ ଜାଣନ୍ତି || ୧୧ ||
ଶତତ ଆଶା ରସୀ ଫାସେ | କାମ କ୍ରୋଧର ପରବଶେ || ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ସୁଖ ଲାଳଶଇ | ଅନ୍ୟାୟେ ଧନ ସଞ୍ଚୁଥାଇ || ୧୨ ||
ଆଜିର ପ୍ରାପ୍ତ ହେଲା ଏହି | ସେସବୁ ଲୋଡା କାଲି ପାଈଁ || ଆଜିର ଏ ଧନ ବିଭବ | କେମନ୍ତ ଉପାୟେ ବଢିବ ||୧୩ ||
ଆଜି ଏ ଶତୃ ହେଲା ନାଶ | କାଲି ସେ ଶତୃର ବିନାଶ || ମୁଁ ହିଁ ଏ ସୃଷ୍ଟିର ଈଶ୍ବର | ଜୀବନ ଭୋଗ ବିଳାସର || ମୁଁ ସୁଖୀ ମୁହିଁ ବଳବାନ | ନିଜକୁ ସିଦ୍ଧ ବିଚାରିଣ ||୧୪ ||
ମୋ ପାଶେ ଲୋକ ଧନବଳ | ମୋ ପରି ମାନବ ବିରଳ || ମୁଁ ଯଜ୍ଞ ଦାନ କରିଥାଇ | ଅଜ୍ଞାନୀ ଏମନ୍ତ କହଇ ||୧୫ ||
ଅନେକ ଭ୍ରାନ୍ତ ଚିନ୍ତା ନେଇ | ମୋହଜାଲେ ଛନ୍ଦି ହୁଅଇ || ନ୍ୟାୟ ଅନ୍ୟାୟ ନ ଚିନ୍ତଇ | କାମ ଭୋଗରେ ଲିପ୍ତରହି || ନାରୀଭୋଗରେ ସଦାସକ୍ତ | ଗନ୍ଧମୟ ନର୍କେ ପତିତ ||୧୬ ||
ଧନ ମାନରେ ମତ୍ତ ହୋଇ | ଆତ୍ମର ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଈଁ || ଅତୀବ ସ୍ତବ୍ଧ ସହକାରେ | ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଆଚରେ || ଶାସ୍ତ୍ରବିହିତ ଯଜ୍ଞ ସେଇ | ନିଜର ଯଶ ଖ୍ୟାତି ପାଈଁ || ୧୭ ||
ଅହଂକାର ବଳ କାମନା | ଦର୍ପ କ୍ରୋଧ ଅଭିମାନନା || ଏମନ୍ତ ଗୁଣକୁ ଧାରଇ | ଅନ୍ୟ କୁ ଦ୍ବେଷ ଆଚରଇ || ନିଜ ଓ ପର ଦେହେ ସ୍ଥିତ | ମୋତେ ନ ଚିହ୍ନିପାରେ ସେତ || ୧୮ ||
ସେହି ଅଧମ ଦ୍ବେଷୀ ନର | ଅମଙ୍ଗଳକାରୀ ଓ କ୍ରୁର || ଚିରକାଳ ଏ ସଂସାରରେ | ଜନ୍ମନ୍ତି ଅସୁର ଯୋନିରେ || ତା କର୍ମଫଳ ଦେବା ପାଈଁ | ଜାଣ ମୁଁ ନିକ୍ଷେପ କରଇ || ୧୯ ||
ଅସୁର ଯୋନି ସେ ଲଭଇ | ଜନ୍ମ ପରେ ଜନ୍ମ ବିତଇ || ମୋତେ ପ୍ରାପତ ନ ହୁଅଇ | ଅଧମ ଗତି ଲଭୁଥାଇ || ୨୦ ||
କାମ କ୍ରୋଧ ଓ ଲୋଭ ଏହି | ନରକର ଦ୍ୱାର ବୋଲାଇ || ବିନାଶ କରେ ଜୀବତ୍ମାର | ଅଚିରେ ଏହା ତ୍ୟାଗକର || ୨୧ ||
ତ୍ରିବିଧ ନରକ ପଥରୁ | ମନୁଷ୍ୟ ମୁକ୍ତି ଇଛା କରୁ || ଉଚିତ ପଥ ଆଚରିଣ | ଅର୍ଜୁନ ମୋତେ ପ୍ରାପ୍ତି ଜାଣ || ୨୨ ||
କାମନା ବଶରେ ଯେ ରହି | ଶାସ୍ତ୍ରର ବିଧି ଲଂଘୁଥାଇ || ନା କେବେ ସିଦ୍ଧି ସେ ଲଭଇ | ନା କେବେ ସୁଖ ପାଇଥାଇ || ପରମଗତି ବହୁଦୂର | ଏମନ୍ତ ମୋହର ବିଚାର || ୨୩ ||
ଶାସ୍ତ୍ର ପ୍ରମାଣରେ ଵ୍ୟବସ୍ଥିତ | କରମ କରିବା ଉଚିତ || ଏହା ମୋହର ମତ ଜାଣ | କୁନ୍ତିମା ନନ୍ଦନ ଅର୍ଜୁନ || ୨୪ ||
ପ୍ରଭୁଙ୍କ ମୁଖୁ ଥାଏ ଝରି | କରୁଣା ଅମୃତର ବାରି || ଚାତକ ପକ୍ଷୀ ରୂପନେଇ | ଅର୍ଜୁନ ପାନ କରୁଥାଇ || ଧନ୍ୟ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ଚାହାଣୀ | ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଦିବ୍ୟାମୃତ ବାଣୀ || ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଉପଦେଶ ରସ | କହଇ ଦୀନ କୃଷ୍ଣଦାସ || ଷୋଡ଼ଶ ଖଣ୍ଡ କୃଷ୍ଣଗୀତ | ଦଇବୀ ଆସୁରୀ ଚରିତ || ୨୫ ||
ଓଁ ତତ୍ସଦିତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ଵ୍ରହ୍ମବିଦ୍ୟାୟାଂ ଯୋଗ ଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନ ସମ୍ବାଦେ ଦୈବାସୁରସମ୍ପଦ ବିଭାଗ ୟୋଗୋ ନାମ ଷୋଢଶ ଅଧ୍ୟାୟଃ || ୧୬ ||